Ogólnopolski dzień walki z depresją

23 lutego nie jest zwykłym dniem. Wtedy to właśnie obchodzimy dzień walki z chorobą, która dotyka coraz więcej osób. Stała się jedną z najpoważniejszych dolegliwości współczesnego świata. O jakim schorzeniu mowa? O depresji, która jest chorobą zarówno duszy, jak i ciała. Dotyka osoby w każdym wieku, kobiety i mężczyzn, bez względu na ich status (społeczny), a więc dotyczy całego przekroju społeczeństwa. Nie można jej bagatelizować, ponieważ nieleczona i niezauważona prowadzi osoby na nią chorujące do ostatecznego rozwiązania, jakim jest odebranie sobie życia. Jak ją rozpoznać, co można zrobić i czy pomoże nam w tym technologia?

Depresja często rozwija się bardzo dyskretnie, powoli odbierając radość życia i wycofując chorujące na nią osoby ze społeczeństwa. To dlatego jest tak niebezpieczna i bardzo ważne żeby rozpoznać pojawiające się symptomy jak najwcześniej. Aby to zrobić należy wiedzieć czym one się objawiają. W tym celu w 2001 roku Ministerstwo Zdrowia ustanowiło Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją obchodzony 23 lutego. Jego celem jest upowszechnienie wiedzy na temat tej choroby. Ostatnie lata nie były łaskawe dla naszego samopoczucia. Pandemia i związana z nią izolacja miały niekorzystny wpływ na zdrowie psychiczne wielu ludzi. Pogorszenie się warunków materialnych spowodowanych ogólnoświatową epidemią spowodowało wiele stresowych chwil, które potrafiły utrzymywać się przez dłuższy okres czasu. Kiedy wydawało się, że wszystko powoli wraca do normalności niemal dokładnie rok temu – dokładnie 24 lutego 2022 zostaliśmy zszokowani inwazją na Ukrainę, naszego wschodniego sąsiada. Wszystkie te wydarzenia miały wpływ na tysiące osób, u których negatywne emocje i długotrwały niepokój mogły spowodować rozwijanie się depresji. A dotyka ona coraz większą liczbę osób.

Depresja dotyczy także osób nieletnich, które coraz częściej decydują się na ostateczny krok, jakim jest pozbawienie się życia. Rzecznik Praw Dziecka, Mikołaj Pawlak mówi, że liczba prób samobójczych wśród młodych ludzi znacznie się zwiększyła, a od początku roku 2023 specjaliści telefonu zaufania pomogli już wielu potrzebującym. Niepokojącym faktem jest to, że w ciągu niecałych dwóch miesięcy liczba zgłoszeń odpowiadała 6 miesiącom w stosunku do roku poprzedniego. Skala zjawiska jest więc bardzo duża. Na skutek interwencji Rzecznika Praw Dziecka Google wprowadziło proste rozwiązanie, które może uratować komuś życie. Po wpisaniu słów kluczy takich jak np. samobójstwo, jak się zabić, nie chce mi się żyć, itd. wyszukiwarka na pierwszym miejscu wyświetli odnośniki do stron z telefonami zaufania. Dla osób, które wolą pisać niż rozmawiać wprowadzono opcję czatu. Rodzi to nadzieję na poprawę tej sytuacji.

Depresja w liczbach

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z depresją mierzy się ponad 350 milionów osób na całym świecie. Obecnie jest czwartą najpoważniejszą chorobą diagnozowaną na naszym globie i jedną z głównych przyczyn popełniania samobójstw. Zdaniem ekspertów (WHO) w najbliższych latach może stać się najczęściej wykrywanym schorzeniem. W Polsce na depresję cierpi od półtora do nawet czterech milionów osób. Mówimy tu więc nawet o więcej niż jednej osobie na dziesięć. Ta rozpiętość związana jest z pandemią, w trakcie której skala zjawiska jakim jest depresja znacznie wzrosła. Choroba dotyka osoby w każdym wieku, z czego 2 razy więcej kobiet niż mężczyzn. Ponad 80% Polaków cierpiących na depresję jest w wieku 30-59 lat. Jeśli powołamy się na badania UCE RESEARCH i SYNO Poland, przeprowadzonego dla platformy ePsycholodzy.pl w 2022 roku okaże się, że niemal 2 na 3 dorosłe osoby mają jeden z objawów depresji trwający co najmniej 14 dni (próba została przeprowadzona na 1040 osobach). Daje to niepokojący wynik 61,4%, który jednak nie oznacza, że ponad połowa Polaków cierpi na depresję – tylko, że jeden z jej objawów utrzymuje się dłużej. Przyczyną może być uczucie dyskomfortu emocjonalnego, a nie zaburzenia jakim jest depresja. Niemniej jest to alarmujące, jeśli pojawią się u nas objawy powiązane z tą chorobą. Warto to sprawdzić, a prawidłowa diagnoza może być wystawiona przez lekarza specjalistę.

Objawy depresji

Granica pomiędzy smutkiem i przygnębieniem, a depresją jest rozmyta. Każdemu z nas przydarzają się trudne chwile, które mają wpływ na nasze samopoczucie. Istnieją pewne charakterystyczne objawy pozwalające na odróżnienie tych stanów naszego ducha. Depresja utrzymuje się przez długi czas, występują codziennie i przez większą część dnia.

Podstawowe objawy depresji (wg WHO):

Obniżony nastrój oraz bezustannie złe samopoczucie
Brak radości (anhedonia)
Brak energii (anergia)

Dodatkowe objawy depresji (wg WHO):

Negatywna samoocena
Poczucie winy
Zaburzenia aktywności
Zaburzenia snu
Zaburzenia apetytu i masy ciała
Niesprawność intelektualna
Myśli i zachowania samobójcze

Depresja sprawia, że nasze poczucie smutku i przygnębienia narasta do momentu, aż zaburza to nasze codzienne funkcjonowanie. Nie możemy normalnie pracować, uczyć się, spać, a nawet jeść. Dobra zabawa i prawdziwy uśmiech nie wchodzą w grę. W życie wkrada się apatia, beznadziejność, poczucie bezsilności, które towarzyszy w każdej chwili. Osoba chora traci zainteresowanie swoim hobby, jej zdaniem wszystko zatraca sens. Coraz bardziej izoluje się od osób, które ją znają, w tym przyjaciół i rodziny. Depresji towarzyszy lęk, który potrafi odczuwać aż ¾ chorych.

Czego nie robić?

Jeśli u bliskiej osoby zauważamy oznaki depresji, to musimy zacząć działać. Jednak, nie każde działanie będzie odpowiednie, a niektóre nasze uczynki mogą prowadzić do pogłębienia się choroby. Na co zatem powinniśmy uważać?

Nie bagatelizujmy problemu – nie mówmy, że to „nic takiego”, weź się za siebie”, „przesadzasz”
Nie krytykujmy chorego – jego brak chęci spowodowany jest chorobą
Nie zmuszajmy do niczego – uszczęśliwianie „na siłę” i np. zmuszanie do wyjść może pogorszyć sytuację
Nie izolujmy chorego – pogłębi to niską samoocenę
Nie zrażajmy się niepowodzeniami – niechęć nie jest skierowana personalnie do nas
Nie wymagajmy podejmowania ważnych życiowo decyzji – np. dotyczących pracy, związku
Nie wykonujmy prac i obowiązków za osobę chorą – można mu w nich pomóc
Nie unikajmy rozmowy z chorym o jego problemach
Nie wahajmy się prosić o wsparcie innych

Czy można pomóc samemu sobie?

Najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u lekarza specjalisty, wiele zależy też od naszej pracy. Możemy postarać się załagodzić przebieg choroby:

Zaakceptujmy fakt bycia chorym – depresję można wyleczyć, a zdanie sobie sprawy z tego, że dotknęła ona właśnie nas, jej pierwszym krokiem ku lepszemu.
Starajmy się być aktywni fizycznie – nie będzie to łatwe, lecz może być bardzo pomocne. Odrobina wysiłku (choćby spacer) dotlenią organizm, poprawią działanie układu pokarmowego oraz ułatwią zasypianie.
Wyznaczmy sztywne granice snu – poukładanie cyklu dobowego będzie miało dobry wpływ na nasz organizm, a tym samym na samopoczucie.
Dbajmy o to co i kiedy jemy – depresja potrafi całkowicie rozregulować układ pokarmowy przez co tyjemy lub chudniemy. Dbanie o codzienne menu sprawi (nawet małymi krokami), że nasz organizm, a tym samym my poczujemy się lepiej.
Nie izolujmy się od ludzi – depresja to ucieczka w samotność, a kontakt z innymi ludźmi bywa męczący. Rozmowa i przebywanie z bliskimi jest bardzo ważna, pomimo tego, że możemy sądzić, że tak nie jest.
Ćwiczmy techniki relaksacyjne – uspokojenie swojego ducha i ciała zawsze jest pozytywne.

Gdzie szukać pomocy?

Przede wszystkim u lekarza specjalisty – psychiatry. To on zadecyduje czy wystarczy psychoterapia, czy też leczenie będzie wymagało wspomagania przez środki farmakologiczne. Obecnie najbardziej popularną i najskuteczniejszą formą jest równoległe stosowanie obu metod. Leki antydepresyjne zwiększają poziom serotoniny i noradrenaliny we krwi. Współczesne środki zwalczające depresję nie są uzależniające, ani nie zmieniają osobowości. Ta wiedza jest niezwykle ważna, ponieważ wiele osób z różnych przyczyn obawia się pójść do lekarza lub przyjmować leki, które przecież mają na celu pomóc. Główny cel leczenia to obniżenie nasilenia objawów, przywrócenie optymalnego poziomu funkcjonowania i zapobieganie nawrotom choroby. Niezwykle ważna jest edukacja wszystkich ludzi, którzy mogą mieć objawy depresji lub znają osoby, u których takie objawy się pojawiły.

Samych portali poświęconych walce z tą chorobą, szerzeniu wiedzy na jej temat i pomocy jest wiele. Prowadzą je różnego rodzaju instytucje i można zgłosić się telefoniczne lub mailowo. Pamiętajmy, że w chorobie nie jesteśmy sami, członkowie naszej rodziny, czy też znajomi również nie są osamotnieni – mają nas. Poniżej podajemy kilka adresów i numerów telefonów do organizacji oferujących pomoc psychologiczną, nie tylko w walce z depresją.

Strony internetowe:

Telefony zaufania:

800 70 2222 – Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym – czynny całodobowo 7 dni w tygodniu (numer bezpłatny)
800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – czynny całodobowo 7 dni w tygodniu (numer bezpłatny)
800 108 108 – Telefon Wsparcia dla Osób po stracie bliskich – od poniedziałku do piątku 14.00 – 20.00 (numer bezpłatny)
800 120 002 – Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska linia” – bezpłatny, czynny całodobowo 7 dni w tygodniu
116 123 – bezpłatny Telefon Zaufania dla Dorosłych – czynny cały tydzień od 14:00 – 22:00
116 111 – bezpłatny Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – czynny cały tydzień od 12:00 – 02:00
22 484 88 01 – Antydepresyjny Telefon Zaufania – czynny od poniedziałku do środy od 15.00 – 20:00
22 484 88 04 – Telefon Zaufania Młodych – czynny od poniedziałku do piątku od 12.00 – 20:00
22 635 09 54 – Telefon Zaufania dla Osób Starszych – poniedziałki, środy, czwartki 17.00 – 20.00
https://forumprzeciwdepresji.pl/wazne-telefony-antydepresyjne

Autor: Wojciech Buchwald

Product Manager w FM MOBILE.