Smartfony znacznie ułatwiły nasze życie. Dzięki nim (oraz sieci mobilnej) mamy dostęp do natychmiastowej komunikacji i informacji. Ułatwiają nam obowiązki służbowe, zapewniają dostęp do rozrywki. Słowem wpisały się w każdy element naszego życia. Nie inaczej jest w przypadku osób z niepełnosprawnościami. Smartfony i zainstalowane w nich aplikacje potrafią stać się oczami, uszami, tłumaczami, przewodnikami i nie tylko. Dziś przedstawimy programy, które są wyspecjalizowane i przeznaczone dla osób o bardzo zróżnicowanych potrzebach.
Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami
Życie osób dotkniętych niepełnosprawnościami nie jest lekkie. Oprócz ograniczeń związanych z codziennym funkcjonowaniem muszą oni często mierzyć się z wykluczeniem społecznym. 3go grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. Ideą jego powstania w 1992 roku było zintegrowanie osób z niepełnosprawnościami z całym społeczeństwem. Jednym z nowoczesnych sposobów integracji oraz ułatwienia życia są aplikacje mobilne. Każda z nich potrafi zaoferować coś innego, chcemy przybliżyć ich funkcje oraz możliwości.
Aplikacje dla osób niewidomych i niedowidzących
Są one stworzone z myślą o użytkownikach mających problemy z postrzeganiem świata własnymi oczami. Często są to rozwiązania wspierające i wzmacniające ich wzrok. Pojawią się tu różnego rodzaju elektroniczne lupy, czy też detektory światła. Sami producenci telefonów dodają do swoich urządzeń różnego rodzaju nakładki systemowe pozwalające na wyraźniejsze widzenie. Możliwość skonfigurowania kontrastu, włączenie prostego menu (oraz jego znaczne powiększenie), a nawet czytanie każdego wykonanego na telefonie ruchu.
Atutem nowoczesnego telefonu jest asystent głosowy. W przypadku androida jest to Asystent Google, a w przypadku systemu iOS jest to Siri. Niestety system od Apple nie obsługuje języka polskiego – to dla wielu osób może być dużym minusem. Dodatkowo możemy pobrać programy, które głosowo pomogą nam w obsłudze smartfona.
TalkBack – Android
Informuje o wszystkich komunikatach i ikonach ukazujących się na wyświetlaczu. Wskazuje także umiejscowienie poszczególnych liter na wirtualnej klawiaturze oraz zapozna z treścią strony internetowej.
Aby włączyć program należy trzymać wciśnięty przycisk głośności przez około 3 sekundy (powinien włączyć się automatycznie). Następnie wystarczy przesuwać palcem po ekranie, a program odczyta wskazane miejsce. Sterowanie opiera się na gestach:
- Ruch w prawo – przejście do następnego elementu wyświetlanego na ekranie
- Ruch w lewo – przechodzenie do poprzedniej ikony
- Ruch w górę i w dół – przełączanie pomiędzy ustawieniami nawigacji
- Dwukrotne kliknięcie – uruchamia wybraną aplikację
Co nie oznacza, że ustawień nie można zmienić. TalkBack to duża elastyczność – użytkownik może sam zadecydować o tym, co dane gesty będą oznaczać. W dowolnym momencie ma możliwość zmiany domyślnych ustawień i dostosować je do indywidualnych preferencji czy oczekiwań.
VoiceOver – iOS
Umożliwia obsługę funkcji telefonów komórkowych za pośrednictwem wspomnianego asystenta głosowego Siri. Rozpoznaje naturalną mowę użytkownika, odpowiada na zadawane pytania i wykonuje podstawowe komendy. Pozwala osobom niewidomym i słabowidzącym (i nie tylko im) na swobodne poruszanie się po menu oprogramowania iOS, bez konieczności naciskania jakichkolwiek przycisków.
Be My Eyes
Umożliwia użytkownikowi przekazanie prośby o kontakt (poprzez wideopołaczenie przez aplikację z jednym z wielu wolontariuszy) powiedzenie, z czym ma problem oraz czego oczekuje. Wolontariusz „użycza” swoje oczy i wskazuje konkretne rozwiązanie lub przekazuje informacje. Metoda jest prosta i niezwykle skuteczna. Co najważniejsze użytkownicy (wolontariusz i osoba potrzebująca pomocy) są dopasowywani zgodnie z wybranym językiem, co znacznie ułatwia komunikację. Aplikacja jest bezpłatna oraz dostępna w Polsce i można się zarejestrować jako użytkownik lub wolontariusz.
Seeing Assistant Home oraz Seeing Assistant Move
To elektroniczny asystent domowy, do którego powstania przyczyniły się osoby z dysfunkcją wzroku. Współpraca z nimi zaowocowała stworzeniem aplikacji dostosowanej do potrzeb swoich użytkowników. Rozpoznaje źródła światła, kolory oraz banknoty. Wykrywa tekst i odczytuje go na głos. Można z niej korzystać za pomocą poleceń głosowych. Rozpoznaje kody kreskowe i kody QR – na ich podstawie odczytuje na głos informacje o produkcie (musi być on w bazie aplikacji). Co więcej potrafi także tworzyć własne opisy dla wybranych kodów lub tworzyć własne oznaczenia dla otaczających przedmiotów. Dodatkowo jest zintegrowana z Dropboxem.
Jeśli pragniemy wyjść z domu to przyda się wersja aplikacji oznaczona jako Move. Jej głównym celem jest wsparcie osób niewidomych lub niedowidzących w terenie przy pomocy nawigacji pieszej. Czyni przemieszczanie się łatwiejszym, wygodniejszym oraz bezpieczniejszym. Można w niej zaplanować i zaprogramować swoją podróż punkt po punkcie i przez cały czas jej trwania otrzymywać aktualizowaną informację o swoim położeniu. Aplikacja korzysta z baz punktów, które można uzupełniać oraz udostępniać innym użytkownikom. Jedną z ważnych funkcji jest automatyczna rejestracja trasy, która pozwoli na powrót po własnych śladach bez ryzyka zagubienia się. Zapewnia to użytkownikowi tak ważny komfort psychiczny i poczucie bezpieczeństwa. Aplikacja dodatkowo umożliwia zapoznanie się z bezpośrednią okolicą za pomocą dotykowych wirtualnych map. Jej wielką zaletą jest możliwość nawigowania w trybie offline, można wydać jej komendę za pomocą polecenia głosowego.
Aplikacje dla osób niesłyszących i niemówiących / mających ograniczoną sprawność
Są tworzone z myślą o ułatwieniu wszelkiej komunikacji z drugą osobą, która jak wiemy jest bardzo ważna. To właśnie poprzez rozmowę często nawiązujemy relację z innymi. Dla osób, które mają problemy z mówieniem jest to niezwykle trudne. Rozwiązania mobilne znacznie pomagają komunikować się wszystkim – nie tylko ludziom bez dysfunkcji. Dlaczego więc nie miałyby wspomagać osób z niepełnosprawnościami? W końcu smartfon posiada niemal każdy z nas, a możliwość zainstalowania na nim aplikacji dedykowanych danej grupie osób znacznie ułatwia codzienne zadania – w tym przypadku komunikowanie się z drugą osobą.
Transkrypcja na żywo
Warto zwrócić na nią uwagę. Aplikacja skierowana jest dla osób, które borykają się z uszkodzeniem słuchu. Jej główną zaletą jest transkrypcja w czasie rzeczywistym – oznacza to, że zarejestrowane słowa automatycznie pojawiają się ekranie telefonu. Zapisaną rozmowę można przechowywać do 3 dni, istnieje także możliwość jej skopiowania. Olbrzymią zaletą programu jest wybór ponad 80 języków i dialektów – świetnie sprawdzi się poza granicami naszego kraju oraz w rozmowie w innym języku. Ciekawostką jest możliwość ustawienia wibracji, gdy ktoś wypowie imię jej użytkownika. Posiada także funkcję rozpoznawania dźwięków, która za pomocą wibracji lub diody sygnalizuje np. płacz dziecka, dźwięk alarmu, czy dzwonka. Jej najważniejszym zadaniem jest umożliwienie prowadzenia rozmowy z osobą, która nie zna języka migowego (dla zainteresowanych nauką języka migowego polecamy aplikację Migaj z nami: PJM dostępną w Google Play).
ParrotOne
To aplikacja stworzona przez rodzimy startup. Oferuje pomoc dla osób mających ograniczoną sprawność ruchową dłoni. Pozwala to na znacznie szybsze pisanie wiadomości niż w innych komunikatorach. Wystarczy wpisać literę, a w bocznej części ekranu pojawią się propozycje do natychmiastowego zastosowania. Lista słów zależy od kluczowej frazy jaką piszemy. Aplikacja na bieżąco uczy się słów z jakich najczęściej korzystamy i odpowiednio stosuje je później. Tworzenie całych zdań wymaga jedynie kilku kliknięć. Co ważnie nie trzeba wybierać polskich znaków – co jeszcze przyspiesza cały proces. Sprawnemu komunikowaniu się sprzyja również przemyślany, przejrzysty interfejs. W aplikacji nie ma reklam, można ją również wykorzystać do pisania wiadomości SMS. Wszystko to sprawia, że osoby, które mają problemy z korzystaniem z klawiatur ekranowych, mogą napisać więcej i łatwiej i nie męcząc się. Program ma także wbudowanego tłumacza, opartego na własnej technologii. Aktualnie dostępne są w nim trzy języki – polski, angielski i hiszpański. ParrotOne ma też funkcje społecznościowe. Treści można publikować analogicznie jak na Facebooku.
Things I Mean
Pomoc dla osób mających ograniczoną ogólną sprawność ruchową i problemy z mówieniem. Pozwala komunikować się za pomocą piktogramów. Użytkownik korzysta z gotowej bazy lub wgrywa własne obrazki, rysunki lub zdjęcia. W ten sposób może stworzyć „całe zdania” oraz pełne komunikaty. Osoba mająca problem z mówieniem wybiera piktogram, a program podpowiada kolejny obrazek. Im więcej czasu używamy TIM, tym bardziej uczy się naszych wyborów i zachowań, co sprawia, że korzystanie z czasem coraz wygodniejsze. Kolejną zaletą jest zamiana obrazu w dźwięk, dzięki temu przeczyta ona i zakomunikuje treść wybranych piktogramów. Każdy ekran posiada mnóstwo opcji dostosowywania widoku do potrzeb użytkownika. Aplikacja może być obsługiwana za pomocą dotyku, joysticka, wzroku, a także switchem (ramka przeskakuje po kolejnych elementach w aplikacji, użytkownik fizycznym przyciskiem decyduje o wyborze). TIM działa na komputerach z systemem Windows oraz urządzeniach mobilnych z Androidem. Aplikacja dostępna jest w wersji demo w Google Play, pełny produkt jest do kupienia na stronie poświęconej programowi.
Nie są to jedyne aplikacje służące osobom z niepełnosprawnościami, zaprezentowaliśmy te najpopularniejsze. Mamy świadomość tego, że różne osoby mogą mieć różnego rodzaju ograniczenia i nie każdy program będzie spełniał ich wszystkie wymagania. Smartfon to nowoczesny komputer, dlatego zainstalowanie w nim odpowiedniego oprogramowania to słuszna droga do jego ulepszenia. Najłatwiejsza droga to odnalezienie ich w Google Play lub AppStore. Aplikacji wspomagających osoby z niepełnosprawnościami jest coraz więcej i cechują się one coraz większą specjalizacją i dokładnością. Mają realny wpływ na poprawę jakości życia użytkowników z dysfunkcjami. Ich problemy z wykonywaniem codziennych czynności zostały zauważone i cały czas powstają nowe rozwiązania mające na celu pomoc. Świadomość ludzi jest coraz większa, a technologia pozwala na zniesienie pewnych barier oraz skutecznie pomagają w zintegrowaniu osób z niepełnosprawnościami.
